PALADYUM NEDİR
Paladyum, Pd sembolü ve atom numarası 46 olan kimyasal bir elementtir. Platin element grubunun bir üyesi olan nadir, gümüşi beyaz, sünek ve dövülebilir bir geçiş metalidir. Paladyum bir dizi mineralde bulunur, ancak doğada hiçbir zaman serbest bir element olarak bulunmaz. Tipik olarak bu minerallerden platin ve nikel madenciliğinin bir yan ürünü olarak çıkarılır.Paladyum’un erime ve kaynama sıcaklıkları 1554 °C ve 3236 °C dir.
PALADYUM TARİHİ
Paladyum, Brezilya’daki madenciler tarafından 1700’lerin başlarında “değersiz altın” olarak adlandırılan bir metalin doğal bir alaşımı olarak keşfedilmiştir. Bununla birlikte, paladyumun aslında William Wollaston tarafından 1803 yılında platinden ayrılarak bulunduğu ortaya çıkmıştır. Wollaston, normal platini nitrik asit ve hidroklorik asit (aqua regia) içinde çözdükten sonra, hepsinin çözülebilir olduğunu gösterir bir kanıt olarak paladyumu ortaya çıkardı. Keşfini açıklamasa da, yeni metali “yeni gümüş” olarak satışa sundu. Richard Chenevix bir miktar satın aldı ve araştırdıktan sonra paladyumun bir civa ve platin alaşımı olduğunu ilan etti. Wollaston, keşfini resmi olarak açıkladı ve metal ve özellikleri hakkında tam ve ikna edici bir açıklama yaptı.
PALADYUM KULLANIM ALANLARI
Paladyumun endüstride ve evde bir dizi önemli kullanımı vardır. Asetik asit, hidrojen peroksit ve benzen dahil olmak üzere çeşitli kimyasalların üretiminde katalizör olarak kullanılır. Paladyum ayrıca yanma sürecini iyileştirmeye yardımcı olduğu benzin ve diğer yakıtların üretiminde katalizör olarak kullanılır.
Paladyum, genellikle arabalar için katalitik konvertörlerde kullanılır. Ayrıca takılarda ve diş dolgu maddesi olarak da kullanılmaktadır. Elektronik endüstrisinde, seramik kondansatörlerde de kullanılır. Bu cihazlar, seramik katmanları arasına sıkıştırılmış paladyum katmanlarından oluşur. Paladyum, ayrıca ince bölünmüş haliyle iyi bir katalizördür ve hidrojenasyon ve dehidrojenasyon reaksiyonları için kullanılır. Hidrojen, ısıtılmış paladyumdan kolayca yayılır ve bu, gazı ayırmak ve saflaştırmak için bir yol sağlar.
Kuyumculuk sektöründe paladyum genellikle altın ve diğer değerli metallere alternatif olarak kullanılır. Altından daha az yoğun ve daha ucuzdur ve ayrıca korozyona karşı oldukça dirençlidir. Paladyum ayrıca diş alaşımlarının üretiminde ve elektronik bileşenlerin ve diğer endüstriyel malzemelerin imalatında kullanılır.
Paladyum insan sağlığı için gerekli bir element değildir ve vücutta bilinen biyolojik bir rolü yoktur. Ancak toksik değildir ve küçük miktarlarda güvenle tüketilebilir.
Özetle, paladyum oldukça sünek ve korozyona dayanıklı, nadir bulunan, gümüşi beyaz bir geçiş metalidir. Sanayide ve evlerde bir takım önemli kullanımları vardır ve kuyumculuk sektöründe de altına alternatif olarak kullanılmaktadır. İnsan sağlığı için elzem bir unsur olmamakla birlikte az miktarda güvenle tüketilebilir.