Kalay cürufu, saf kalay çıkarmak için kalay cevherinin eritilmesi işleminin bir yan ürünüdür. Esas olarak kalay oksit ve kalay sülfit ve kalay sülfat gibi diğer kalay bileşiklerinden oluşan katı, camsı bir malzemedir.Kalay’ın erime sıcaklığı 327.5 °C, kaynama sıcaklığı ise 1156 °C’dir.
Kalay cüruf tipik olarak eritme işlemi sırasında sıvı olarak oluşan ve daha sonra soğudukça katılaşan koyu, camsı bir malzemedir. Pürüzlü, pürüzlü bir dokuya sahiptir ve genellikle siyah veya koyu gri renktedir. Ayrıca metalik bir parlaklığa sahip olabilir ve biraz manyetik olabilir.
Kalay cürufu tipik olarak saf kalay metalini çıkarmak için kalay cevherinin rafine edilmesi işlemi sırasında oluşur. Bu süreçte, cevher bir fırında yüksek sıcaklıklara ısıtılır, bu da kalayın erimesine ve kükürt ve oksijen gibi diğer safsızlıklardan ayrılmasına neden olur. Erimiş kalay fırının dibinde toplanır ve daha sonra külçe oluşturmak için kalıplara dökülür. Cevherden uzaklaştırılan safsızlıklardan oluşan cüruf, erimiş kalayın yüzeyinde bir tabaka oluşturarak sıyrılarak uzaklaştırılır.
Kalay cürufu, cam, seramik ve diğer ürünlerin üretiminde kullanılan kalay oksit kaynağı da dahil olmak üzere bir dizi endüstriyel kullanıma sahiptir. Çelik üretiminde eritici, kauçuk ve plastik üretiminde dolgu maddesi olarak da kullanılır. Ayrıca kalay cürufu ezilebilir ve çeşitli endüstriyel uygulamalarda aşındırıcı malzeme olarak kullanılabilir.
Kullanışlılığına rağmen kalay cürufu, uygun şekilde yönetilmezse çevre ve sağlık açısından da tehlike oluşturabilir. Isıtıldığında zehirli dumanlar ve toz salabilir ve eser miktarda kurşun ve arsenik gibi zararlı ağır metaller içerebilir. Sonuç olarak, olası çevresel ve sağlık etkilerini önlemek için kalay cürufunun güvenli ve sorumlu bir şekilde işlenmesi ve bertaraf edilmesi önemlidir.
