MANGANEZ NEDİR

Manganez, Mn sembolü ve atom numarası 25 olan kimyasal bir elementtir. Piroluzit, rhodochrosite ve manganite dahil olmak üzere çeşitli minerallerde doğal olarak bulunan sert, kırılgan, gri-beyaz bir metaldir. Adını, mineral piroluzitin ilk keşfedildiği Yunanistan’daki bir bölge olan Latince magnesia kelimesinden almıştır.Manganez’in erime sıcaklığı 1244 °C, kaynama sıcaklığı ise 2061 °C’dir.

Manganezin bir dizi önemli endüstriyel kullanımı vardır. En yaygın olanlardan biri, saflaştırma maddesi olarak kullanıldığı çelik üretimindedir. Erimiş çeliğe eklendiğinde manganez, çeliğin kalitesini ve dayanıklılığını artıran kükürt ve oksijen gibi safsızlıkları giderir.

Manganezin bir diğer önemli kullanımı, alkalin ve çinko-karbon piller gibi kuru hücreli pillerin imalatındadır. Bu pillerin katoduna manganez dioksit eklenmesi, kapasitelerini artırıp kendi kendine deşarj olma oranlarını azaltarak daha verimli ve daha uzun ömürlü olmalarını sağlar.

Manganez ayrıca metalin mukavemetini ve diğer özelliklerini iyileştirdiği alüminyum alaşımlarının üretiminde de kullanılır. Ayrıca, renk giderici bir madde olarak işlev gördüğü yeşil şişe camı gibi belirli cam türlerinin imalatında da kullanılır.

Birçok kullanışlı özelliğine rağmen manganez, büyük miktarlarda solunması veya yutulması halinde insanlar için toksik olabilir. Manganez kullanan endüstrilerdeki işçilerin, maruziyeti önlemek için tipik olarak koruyucu ekipman giymeleri gerekir. Ayrıca, çevreye salınabilecek manganez miktarını sınırlamak için katı düzenlemeler mevcuttur.

MANGANEZ TARİHÇESİ 

Mangan, bir elementtir ve kullanımı 30 bin yıl öncesine dayanmaktadır. Eski Mısır’da natural camın yeşilimsi soluk rengini yok etmek için kullanılmıştır. 1740 yılında Alman kimyager Johann Heinrich Pott, manganı kimyasal olarak araştıran ilk kişidir ancak sadece güçlü oksitleyici olan potasyum permanganat elde edebildi. Bilimsel olarak, manganın keşfi 1774 yılında İsviçreli kimyager ve mineralog Johan Gottlieb Gahn tarafından pirolüsit mineralinden izole edilmesiyle gerçekleşmiştir. 1856 yılında Sir Henry Bessemer, çelik-mangan alaşımı elde ederek manganın ticari önemini arttırdı.

MANGANEZ HANGİ ALANLARDA KULLANILIR 

Mangan, endüstriyel olarak çeşitli metal alaşımlarında kullanılır. Özellikle demir ve çelik üretiminde yaygın olarak kullanılmaktadır ve bu alaşımların dayanıklılığını arttırır. Ayrıca, paslanmaz çeliklerin üretiminde de önemli bir role sahiptir. Mangan, ayrıca tarımda gübrelerde de bulunur ve bu sayede toprak verimliliğini artırır.

Diğer ürünlerde de sıklıkla kullanılır. Örneğin, alkali ve çinko-karbon pillerde, gemi pervanelerinde, pil üretiminde, suni gübrede, camda, seramikte, oto boyalarında, petrokimya ürünlerinde, refrakterlerde, çimentoda, ilaçlarda, fotoğrafçılıkta, elektronik cihazlarda, raylarda, korkuluklarda ve parmaklıklarda yer alır. Ayrıca, manganın oksitlenmesine göre farklı renkler alması nedeniyle bazı uygulamalarda renklendirici olarak da kullanılabilir.Genel olarak, mangan ve alaşımları çeşitli endüstriyel uygulamalarda dayanıklılık ve sertlik sağlar ve bu nedenle önemli bir elementtir.
Sonuç olarak manganez, bir dizi önemli endüstriyel kullanıma sahip değerli bir kimyasal elementtir. Çeliğin ve diğer metallerin mukavemetini ve diğer özelliklerini iyileştirme kabiliyeti ile bilinir ve bu da onu çelik üretimi ve pil üretimi gibi uygulamalar için ideal bir malzeme haline getirir. Potansiyel tehlikelerine rağmen manganez, çeşitli endüstrilerde önemli bir unsur olmaya devam etmektedir.